Lokalizacja inwestycji – substrat na pierwszym miejscu
Bez względu na kraj, kluczowym czynnikiem decydującym o opłacalności inwestycji w biogazownię rolniczą jest dostępność substratu – zarówno pod względem ilości, jak i ceny. To właśnie ten element powinien przesądzać o wyborze lokalizacji.
W Polsce proces lokalizacyjny jest bardzo sformalizowany. Wymogi planistyczne, środowiskowe i infrastrukturalne są tak rozbudowane, iż już sam miejscowy plan może zablokować inwestycję. Cały proces może zająć długie miesiące, a choćby lata – głównie wpływa na to czas oczekiwania na decyzje środowiskowe. .
Tymczasem na Ukrainie podejście jest znacznie bardziej pragmatyczne. Inwestycje powstają tam, gdzie są realne źródła substratów i dobre warunki przyłączeniowe. Brak sztywnych stref lokalizacyjnych przekłada się na dużą elastyczność i znacznie krótszy czas decyzji inwestycyjnych – dodaje Rola.
Infrastruktura i przyłącza – Ukraina wyprzedza Polskę?
Jednym z największych wyzwań, przed którymi stają inwestorzy w Polsce, są procedury przyłączeniowe. W Polsce proces przyłączenia do sieci energetycznej lub gazowej bywa nieprzewidywalny i często kończy się odmową.
Operatorzy mają ograniczoną przepustowość sieci, a sama ocena wniosków trwa długo – zauważa ekspert Greencogen.
Na tle tych trudności, Ukraina prezentuje się zaskakująco dobrze. Kraj dysponuje ponad 38,5 tys. km sieci gazowej i – co bardzo istotne – praktycznie nie zdarzają się odmowy przyłączenia biometanowni. Co więcej, rozwój infrastruktury i regulacji traktowany jest tam strategicznie, m.in. z myślą o eksporcie biometanu do Unii Europejskiej.
Czas to pieniądz – ile trwa realizacja biogazowni?
Czas realizacji inwestycji to najważniejszy parametr dla inwestorów – a w tej kwestii różnice również są znaczące.
W Polsce – jak wskazuje GreenCogen – proces od koncepcji do uruchomienia biogazowni lub biometanowni trwa zwykle 3 do 5 lat, z czego większość zajmują uzgodnienia i uzyskiwanie zezwoleń. Szczególnie wydłużają ten czas przeciąganie wydawania decyzji środowiskowych.
Na Ukrainie ten sam proces może zamknąć się w 18–24 miesiącach. Mniej sformalizowane procedury, szybszy dostęp do infrastruktury oraz bardzo pragmatyczne podejście administracji sprawiają, iż Ukraina jest dziś znacznie bardziej przyjazna inwestorom w tej dziedzinie.
Polska: rynek z potencjałem, ale bez decyzji
Zapytana o główne bariery na rynku polskim, ekspert GreenCogen wskazuje trzy powtarzające się problemy:
- Trudności z uzyskaniem warunków przyłączeniowych
- Niepewność regulacyjna
- Czasochłonność procedur środowiskowych i planistycznych
Tymczasem Ukraina wyróżnia się:
- Elastycznym podejściem do lokalizacji
- Rozbudowaną i dostępną infrastrukturą
- Krótszymi terminami realizacji
- Strategicznym podejściem do sektora biometanu jako surowca eksportowego
Jeśli Polska nie podejmie jasnych i szybkich decyzji – podobnie jak zrobiła to w przypadku fotowoltaiki – przegramy wyścig o biometan z Ukrainą, Niemcami czy Francją. Mamy ogromny potencjał, ale czas działa na naszą niekorzyść – ostrzega prezes GreenCogen.
GreenCogen – polsko-ukraińskie połączenie kompetencji
Firma GreenCogen prowadzi analizy otoczenia prawnego i rynkowego na Ukrainie.
– Ocenie poddajemy zarówno kwestie administracyjne i przyłączeniowe, jak i praktyczne aspekty rynku substratów. Naszym celem jest pełne zrozumienie rynku, które umożliwi nam doradztwo i działania operacyjne.
Na razie firma koncentruje się na wspieraniu polskich inwestorów chcących realizować projekty transgraniczne, ale przygotowuje się też do oferowania kompleksowych usług po obu stronach granicy.
Współpraca międzynarodowa i certyfikacja biometanu
GreenCogen angażuje się także w działania ponadnarodowe:
Bierze udział w rozmowach z ukraińskim Ministerstwem Energii na temat integracji tamtejszego rynku z unijnymi systemami certyfikacji, takimi jak Gwarancje Pochodzenia (GoO) i Union Database. Zależy nam, by Polska miała realny udział w budowie transgranicznego rynku zielonego gazu – podsumowuje ekspert Greencogen.
Podsumowanie
Rozwój rynku biogazowego w Polsce i na Ukrainie pokazuje, jak bardzo tempo i efektywność inwestycji zależą od regulacji, procedur i infrastruktury. Ukraina – mimo trudnych warunków geopolitycznych – przyciąga inwestorów przejrzystością i dynamiką. Polska wciąż ma szansę dogonić liderów, ale potrzebne są szybkie decyzje i uproszczenia na poziomie systemowym.
Materiał powstał we współpracy z firmą GreenCogen – liderem projektowania i uruchamiania biogazowni i biometanowni.
