W ubiegłym roku dostawy Gazpromu, które docierają gazociągiem Siła Syberii uruchomionym w 2019 r., kosztowały Chiny 267,6 dol. (1007 zł) za tysiąc m sześc. Cena ta była o 30 proc. niższa niż ta, którą płacili klienci w Europie i Turcji (376,9 dol., 1419 zł za tysiąc m sześc.).
A zostanie jeszcze bardziej obniżona — według Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego w 2025 r. cena gazu Gazpromu dla Chin spadnie do 247,3 dol. (931 zł), a dla klientów europejskich i tureckich wzrośnie do 403 dol. (1518 zł) za tysiąc m sześc. Zniżka sięgnie zatem 39 proc. i przekroczy 150 dol. (565 zł) za tysiąc m sześc.
Na tym jednak nie koniec.
Na 2026 r. rosyjski rząd planuje dalszą, nieznaczną obniżkę ceny gazu dla Chin — do 241,8 dol. (910,6 zł) za tysiąc m sześc.
Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego prognozuje, iż spadek ceny eksportowej gazu, a także gwałtowny spadek cen ropy naftowej, uderzy w dochody walutowe gospodarki. W tym roku sprzedaż węglowodorów za granicę zamiast planowanych 236 mld dol. (889 mld zł) przyniesie Rosji 200 mld dol. (753 mld zł). A w 2026 r. dochody walutowe będą o 9 mld dol. (ok. 34 mld zł) niższe od początkowych prognoz.
Dziura nie do zasypania
W ubiegłym roku Gazprom przepompował 31 mld m sześc. gazu do Chin, a w tym roku Siła Syberii osiągnęła projektowaną przepustowość 38 mld m sześc. rocznie. To jednak rekompensuje gazowemu monopoliście mniej niż 20 proc. jego przedwojennego eksportu do Unii Europejskiej, który w szczytowym momencie sięgał 200 mld m sześc.
Od tego czasu dostawy Gazpromu na ten niegdyś największy rynek zbytu spadły niemal siedmiokrotnie — do najniższego poziomu od drugiej połowy lat 70. XX w. W 2023 r. wyniosły 28 mld m sześc., a rok później — 32 mld m sześc. W efekcie Gazprom — niegdyś potężna korporacja państwowa z ambicjami osiągnięcia kapitalizacji w wysokości 1 bln dol. (3,8 bln zł) — w 2023 r., zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości, odnotował rekordową stratę. Według raportu RAS w ubiegłym roku stracił ponad bilion rubli.
Aby związać koniec z końcem po utracie głównego źródła przychodów z eksportu, Gazprom zwolnił 1400 pracowników w swojej centrali i rozwiązał swój oddział Gazprom Export. Według Agencji Reutera pracuje w nim tam tylko kilka osób, które są zajęte procesami sądowymi z byłymi klientami w Europie. Pozwali oni Gazprom na kwotę 18 mld dol. (67,8 mld zł).
Według Ronalda Smitha, analityka BCS, zaprzestanie tranzytu gazu przez Ukrainę pozbawi Gazprom ok. 10 mld m sześc. rocznego eksportu. Zgodnie z jego prognozami w tym roku firma przepompuje 40 mld m sześc. gazu do Europy i Turcji — o 20 proc. mniej niż rok wcześniej. Całkowity eksport Gazpromu, w tym dostawy do Chin, wyniesie 78 mld m sześc. — i — zdaniem Smitha — nie ma perspektyw na jego wzrost w ciągu najbliższych trzech lat.
Według szacunków Gazpromu w latach 2025-34 całkowita „dziura” w budżecie firmy wyniesie 15 bln rubli (ok. 692 mld zł).
