6 dni temu
Wystąpienie Jarosława Kaczyńskiego w Zabrzu, w ramach partyjnej trasy „Wygrała Polska”, miało być zapowiedzią ofensywy programowej i organizacyjnej Prawa i Sprawiedliwości. Z perspektywy obserwatora życia politycznego nie sposób jednak nie zauważyć, iż prezentowane działania mają charakter pozorny i w większym stopniu służą utrzymaniu władzy w obrębie partyjnej centrali, niż realnej odnowie.
Zgodnie z zapowiedzią prezesa PiS, partia zamierza uruchomić aplikację mobilną „Biało-Czerwona”, która ma integrować struktury oraz umożliwiać szybki dostęp do decyzji i komunikatów. Sam pomysł stworzenia narzędzia cyfrowego w dobie postępującej technologizacji nie jest kontrowersyjny. Problem zaczyna się tam, gdzie cyfryzacja zastępuje rzeczywisty dialog, a forma przesłania treść. Wypowiedź Kaczyńskiego o „błyskawicznym dowiadywaniu się, co się dzieje”, stawia pytanie: czy to rzeczywiście ma służyć przejrzystości i debacie, czy raczej utrzymywaniu kontroli nad przekazem i minimalizowaniu oddolnych głosów krytyki?
W praktyce nowoczesne narzędzia polityczne — aplikacje, portale, komunikatory — bywają elementem wewnętrznej mobilizacji. Jednak w kontekście PiS, którego wewnętrzna struktura opiera się na centralizacji decyzji i silnym autorytecie prezesa, trudno uwierzyć, iż „Biało-Czerwona” będzie kanałem rzeczywistej dyskusji. Dużo bardziej prawdopodobne jest, iż stanie się kolejnym narzędziem propagandowym – zmechanizowaną tubą komunikacyjną dla jednostronnych przekazów, eliminującą potrzebę realnej wymiany poglądów.
Kaczyński zapowiada również fora młodych i spotkania dyskusyjne we wszystkich województwach. Tyle iż podobne inicjatywy w przeszłości kończyły się organizacją jedynie pozornej debaty, w której scenariusz i wynik były z góry ustalone. O ile sam fakt rozmowy z młodym pokoleniem jest pożądany, to rodzi się pytanie: dlaczego dopiero teraz? Dlaczego po ośmiu latach rządów Kaczyński i jego otoczenie dostrzegli potrzebę dialogu, modernizacji i odnowy?
W całym wystąpieniu uderzająca jest nie tyle treść, co przewidywalność i powtarzalność formy. Kaczyński mówi o nowym programie, o odnowie struktur, o unowocześnianiu partii. Są to hasła, które powracają cyklicznie przy każdej porażce wyborczej lub spadku poparcia. Tego rodzaju deklaracje mają funkcję wyłącznie retoryczną – utrzymać zainteresowanie mediów, stworzyć wrażenie działania, dać sygnał członkom partii, iż coś się dzieje. W rzeczywistości PiS nie zapowiada żadnego przełomu. U podstaw strategii nie leży refleksja nad popełnionymi błędami, ale chęć zbudowania politycznej inercji, która pozwoli uniknąć rozliczenia.
Nie sposób pominąć kluczowej kwestii: Jarosław Kaczyński pozostaje liderem partii w wieku 75 lat, zarządzając ugrupowaniem metodami pamiętającymi lata 90. Jego obecność blokuje wewnętrzną rotację pokoleniową i zamyka przestrzeń dla alternatywnych wizji ideowych. To nie przypadek, iż choćby wewnętrzne wybory mają dotyczyć „niższych szczebli”, co jasno pokazuje, iż pozycja prezesa nie podlega żadnej formie demokratycznej weryfikacji. Deklarowana „odnowa” jest więc zmianą wyłącznie kosmetyczną, podporządkowaną utrzymaniu władzy przez jedno środowisko.
Zamiast analizy przyczyn porażki wyborczej i refleksji nad zmieniającą się Polską, PiS skupia się na rozgrywaniu struktur wewnętrznych. Partia, która przez osiem lat nie była w stanie wypracować trwałego modelu rządzenia opartego na instytucjach, nie jest w stanie teraz zbudować trwałej opozycji programowej. Reaktywne działania – aplikacje, fora, konwencje – są próbą nadgonienia rzeczywistości, która już dawno odeszła od modelu polityki uprawianej przez Kaczyńskiego.
Projekt „Biało-Czerwona” i zapowiadane reformy wewnętrzne nie są realną odpowiedzią na głębokie problemy, z jakimi walczy dziś Prawo i Sprawiedliwość. Wbrew pozorom, to nie technologia, ale przywództwo jest głównym ograniczeniem tej formacji. Bez rzeczywistego otwarcia, autentycznej debaty i demokratyzacji decyzji – PiS pozostanie partią uwięzioną w przeszłości.
