Europosłowie wybrali trzech finalistów tegorocznej Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli. Wśród nich znaleźli się uwięzieni dziennikarze Andrzej Poczobut z Białorusi i Mzia Amaglobeli z Gruzji, nominowani z inicjatywy polskiej delegacji.
Decyzję o finalistach podjęli członkowie Komisji Spraw Zagranicznych (AFET), Komisji Rozwoju (DEVE) oraz Podkomisji Praw Człowieka (DROI). Obok „uwięzionych dziennikarzy walczących o waszą i naszą wolność, Andrzeja Poczobuta z Białorusi i Mzii Amaglobeli z Gruzji” – propozycji grupy EPL z inicjatywy delegacji PO-PSL – o nagrodę rywalizują również „dziennikarze i pracownicy pomocy humanitarnej w strefach konfliktu”” nominowani przez Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów oraz serbscy studenci, zgłoszeni przez grupę Odnowić Europę.
Kandydaturę Poczobuta i Amaglobeli zgłosiły grupy Europejskiej Partii Ludowej (EPL) oraz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR), za inicjatywą polskich europosłów.
„Andrzej Poczobut – Europejczyk niezłomny. Poszukiwacz prawdy. Krytykował niesprawiedliwość i ujawniał pełen zakres autorytarnego zła. Za lojalność wobec swoich ideałów zapłacił wysoką cenę – aresztowania, procesy i prześladowania. Jednak choćby w zimnej celi można pozostać wiernym swoim ideałom – Andrzej Poczobut uosabia tę prawdę”, stwierdził Łukasz Kohut, wiceprzewodniczący komisji DROI i współinicjator kandydatury.
Dwa fronty jednej walki
Nominacja łączy losy dziennikarzy z dwóch państw regionu, którzy zapłacili wysoką cenę za obronę wolności słowa.
„Andrzej Poczobut i Mzia Amaglobeli reprezentują dwa fronty tej samej walki – obronę prawdy, godności i wolności słowa przed tyranią wspieraną przez Kreml. Ich historie są do siebie podobne: dziennikarze, którzy wybrali sumienie zamiast strachu, sprawiedliwość zamiast milczenia. Od Białorusi po Gruzję, od Ukrainy po Mołdawię, ich odwaga znajduje oddźwięk w całym regionie walczącym o wolność w cieniu ucisku i imperialnych wpływów Rosji”, podkreślił Andrzej Halicki, przewodniczący delegacji PO-PSL, wiceprzewodniczący grupy EPL i współinicjator kandydatury.
Polsko-białoruski dziennikarz za kratkami
Andrzej Poczobut, dziennikarz polsko-białoruski, jest więźniem politycznym reżimu Alaksandra Łukaszenki. Przebywa w areszcie od 25 marca 2021 roku i został skazany na osiem lat więzienia na podstawie zarzutów powszechnie uznawanych za politycznie umotywowane, w tym podżegania do nienawiści i rehabilitacji nazizmu. Oskarżenia te wynikały z jego publikacji dotyczących polskiej historii na Białorusi oraz krytycznej działalności dziennikarskiej.
Jego uwięzienie i surowe traktowanie, w tym długotrwała izolacja i odmowa opieki medycznej, spotkały się z międzynarodowym potępieniem.
Droga do ogłoszenia laureata
Doroczna Nagroda im. Sacharowa za wolność myśli jest przyznawana osobom i organizacjom broniącym praw człowieka i podstawowych wolności od 1988 roku. Została nazwana na cześć sowieckiego fizyka i dysydenta politycznego Andrieja Sacharowa. Nagroda pieniężna wynosi 50 000 euro.
Kolejnym etapem procesu jest wyłonienie laureata przez Konferencję Przewodniczących 22 października. Ceremonia wręczenia nagrody odbędzie się 16 grudnia w Strasburgu.