1 miesiąc temu
Amerykański instytut badawczy Information Technology and Innovation Foundation (ITIF) opublikował w połowie czerwca br. raport „How Innovative Is China in Nuclear Power?” („Jak innowacyjne są Chiny w energetyce jądrowej?”).
Najważniejsze wnioski wynikające z tego opracowania są następujące:
Chociaż Chiny rozpoczynały budowanie swojego przemysłu energii jądrowej na podstawie obcych technologii, to stały się światowym liderem w tej dziedzinie, a chińskie firmy pod względem technologicznym wyprzedzają swoich zachodnich konkurentów;
W latach 2020–2035 Chiny zamierzają zbudować 150 nowych reaktorów jądrowych, w tej chwili 27 reaktorów jest w budowie. Z końcem 2023 roku w Chinach pracowało 56 reaktorów. Średni czas budowy dla wszystkich reaktora wynosił około siedem lat, znacznie krócej niż średnia światowa. W 2030 roku Chiny wyprzedzą Stany Zjednoczone pod względem ilości energii wytwarzanej z elektrowni jądrowych;
Stany Zjednoczone aktualnie, z 94 funkcjonującymi reaktorami jądrowymi, pozostają światowym liderem w zakresie produkcji energii jądrowej. Tu produkuje się jedną trzecią światowej energii generowanej z reakcji jądrowych. Jednak w ostatnich dwóch dekadach w USA uruchomiono tylko dwa nowe reaktory nuklearne. To oczywiście świadectwo spowolnienia rozwoju energetyki jądrowej w USA;
Według oficjalnych chińskich źródeł, ponad 90 procent technologii dla potrzeb chińskiej energetyki jądrowej została samodzielnie opracowana przez chińskich naukowców i inżynierów;
W grudniu 2023 roku w chińskiej prowincji ShanDong (chin. 山东) do sieci energetycznej podłączony został pierwszy na świecie wysokotemperaturowy reaktor atomowy czwartej generacji chłodzony gazem.
Chiny są światowym liderem w opracowywaniu i uruchamianiu konkurencyjnych kosztowo małych reaktorów modułowych (SMR, Small Modular Reactors);
Amerykańscy eksperci oceniają, iż Chiny prawdopodobnie wyprzedzają Stany Zjednoczone o 10 do 15 lat w swojej zdolności wdrażania reaktorów jądrowych czwartej generacji na dużą skalę;
Mocne strony innowacyjne Chin w zakresie energii jądrowej dotyczą szczególnie obszarów
- organizacji,
- innowacji systemowych,
- szybkiego rozwoju i wdrażania.
Na przykład wiele technologii nuklearnych czwartej generacji było znanych powszechnie na świecie od lat, ale rozwinięto je w Chinach dzięki silnemu wsparciu tego sektora przez państwo. To wyróżnia Chiny na tle innych krajów. Stałe wsparcie państwa dla chińskiej energetyki jako takiej pozwoliło jej zdominować również światowy sektor energii odnawialnej i produkcji pojazdów elektrycznych.
Analitycy oceniają, iż Ameryka i Chiny są prawdopodobnie na równym poziomie, jeżeli chodzi o wysiłki w opracowywaniu technologii fuzji nuklearnej, ale ostrzegają, iż Chiny wykazują większą zdolność do budowania reaktorów termojądrowych na dużą skalę i o większej mocy.
Pod względem ilości publikacji naukowych na temat energii jądrowej Chiny zajmują pierwsze miejsce według tzw. indeksu H. Indeks H, czyli bibliometryczny wskaźnik Hirscha, wprowadzony w 2005 roku przez Jorgego Hirscha, ma na celu wykazywanie znaczenia wszystkich prac naukowych danego autora, charakteryzując jego całkowity dorobek, a nie tylko znaczenie jednej pracy, jak zwykły wskaźnik cytowań. Wskaźnik odzwierciedla dystrybucję cytowań publikacji określonego naukowca i liczbę jego najlepszych publikacji. Stosowanie tego wskaźnika ma sens przy porównywaniu dorobku naukowców pracujących w tej samej dziedzinie nauki, gdyż przeciętna liczba cytowań pojedynczych publikacji jest silnie zależna od dziedziny badań.
W latach 2008–2023 światowy udział Chin w patentach dotyczących technologii nuklearnych wzrósł z 1,3 procent do 13,4 procent. Chiny są liderem w liczbie zastosowań patentowych dotyczących fuzji nuklearnych.
We wnioskach końcowych autorzy raportu ostrzegają, iż jeżeli USA poważnie traktują kwestię energii jądrowej, powinny opracować solidną krajową strategię w tej dziedzinie. Chociaż Stany są w tej chwili w tyle za Chinami, autorzy są przekonani, iż z pewnością są zdolne nadrobić technologiczne zaległości.
Moje trzy feny (trzy chińskie grosze)
Czytając ten raport nie można oprzeć się wrażeniu, iż to kolejna dziedzina gospodarki, w której Chiny już od pewnego czasu zaczynają wyprzedzać Stany Zjednoczone, czy inne kraje zachodnie. Kiedy państwa te cieszyły się ze swojej przewagi i sukcesu nie zwracały uwagi, a wręcz ignorowały, iż rodzi się ciężko pracująca konkurencja na Wschodzie. Zdaje się, iż Amerykanie zaczęli rozumieć skalę i ciężar gatunkowy zmian. Ale czy zrozumieli, co z tych zmian wynika? Chyba nie. Zamiast wziąć znów udział w wyścigu technologicznym, zamiast wziąć się do pracy, postawiły na sankcje, blokady, decopuling czy de-risking.
Tak nie wygrywa się w gospodarce liberalnej i wolnorynkowej, szczególnie z Chinami.
Na podstawie: itif.org/publications/2024/06/17/how-innovative-is-china-in-nuclear-power/
Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny
e-mail: [email protected]
Redakcja: Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com
