Akcja Czysta Wisła 2025 – 25,7 tysiąca wolontariuszy zebrało 233 tony śmieci z polskich rzek

Trzecia edycja Akcji Czysta Wisła zakończyła się sukcesem – 25 690 osób zebrało 233 tony śmieci z Wisły, jej dopływów i innych polskich rzek. Akcja trwała od 1 sierpnia do 30 września 2025 roku, a lokalne sprzątania odbyły się w 164 miejscowościach nad 46 rzekami. Patronat nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Wody Polskie.

Oprócz Wisły uczestnicy posprzątali między innymi jej źródła – Białą i Czarną Wisełkę, a także Brdę, Bug, Bzurę, Narew, Pilicę, San, Świder, Wieprz, Wisłokę, Wkrę, Motławę, mnóstwo jezior i bałtyckie plaże. Akcje odbywały się na lądzie, na wodzie z wykorzystaniem kajaków, pontonów i łodzi motorowych, a choćby pod wodą z udziałem nurków wykorzystujących magnesy neodymowe przy współpracy z Fundacją Zielone Jutro.

W sprzątaniu uczestniczyły różnorodne grupy – pracownicy firm takich jak Credit Agricole Bank Polska, Motorola Solutions Polska, EPAM Poland czy Kompania Piwowarska, szkoły, przedszkola, samorządy, harcerze, straż rybacka, kajakarze, wędkarze, lokalni społecznicy, Ochotnicze Straże Pożarne, Koła Gospodyń Wiejskich oraz wolontariusze Polskiego Czerwonego Krzyża.

Płock w tym roku prawdopodobnie pobił rekord – we wszystkich płockich akcjach wzięło udział ponad 3 tysiące wolontariuszek i wolontariuszy. Kilkanaście akcji zorganizowali przyjaciele Fundacji Duch Leona ze swoimi czworonożnymi podopiecznymi, a po raz pierwszy w sprzątaniu udział wzięła także grupa głuchych z wrocławskiej Fundacji Fonis.

Pierwsze badania morfologii śmieci

W tym roku podczas Akcji po raz pierwszy przeprowadzone zostały badania morfologii śmieci – zebrane odpady zostały policzone i zważone, a także określony został ich rodzaj. Takie samo badanie będzie powtórzone za rok, aby stwierdzić, czy rozwiązania prawne wprowadzone w Polsce w ostatnim czasie, takie jak system kaucyjny, wpływają na poziom zaśmiecenia środowiska. Raport z wynikami badań zostanie przekazany Ministerstwu Klimatu i Środowiska.

Opony, styropian i małpki największym problemem

Blisko 50 procent zebranych odpadów to zużyte opony, styropian i jednorazowe opakowania po napojach i żywności oraz zużyte ubrania, odpady po remontach i części samochodowe. Bardzo dużo jest puszek aluminiowych i szklanych butelek. Prawdziwą plagą są małe buteleczki po wódce, czyli tak zwane małpki.

Wolontariusze znajdowali także odpady wielkogabarytowe – opony do traktora, lodówki, meble – oraz sporo opakowań po chemii rolniczej z resztkami nawozów, pestycydów i herbicydów, szczególnie w rejonach sadowniczych, na przykład w okolicach Sandomierza.

Akcja Czysta Wisła pokazuje siłę społecznego zaangażowania w ochronę środowiska i może stanowić istotny element edukacji ekologicznej oraz budowania świadomości o skali problemu zaśmiecenia polskich rzek. Udział ponad 25 tysięcy osób w trzeciej edycji świadczy o rosnącym zainteresowaniu tematyką ochrony wód i środowiska naturalnego. Systematyczne sprzątania oraz badania morfologii odpadów mogą dostarczyć cennych danych dla polityki publicznej dotyczącej gospodarki odpadami i pomocy w ocenie skuteczności wprowadzanych regulacji, takich jak system kaucyjny. Obecność odpadów wielkogabarytowych, opon i chemii rolniczej wskazuje na potrzebę nie tylko sprzątania, ale również systemowych rozwiązań dotyczących prawidłowego zagospodarowania tych kategorii odpadów oraz egzekwowania przepisów zakazujących nielegalnego wyrzucania śmieci do środowiska. kooperacja różnych grup społecznych – od firm przez organizacje pozarządowe po samorządy – oraz patronat Ministerstwa Klimatu i Środowiska mogą przyczynić się do długofalowej zmiany postaw i zmniejszenia skali problemu zaśmiecenia polskich rzek w kolejnych latach.