2 tygodni temu
Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Kopernika wzbogaci się o odtworzoną okazałą oranżerię. Budynek powstaje na miejscu szklarni z XIX wieku, która przez 80 lat stanowiła część krakowskiego ogrodu botanicznego. Inwestycja otrzymała właśnie 6,7 mln złotych dofinansowania.
Odbudowa historycznej szklarni z czasów wiktoriańskich była planowana od wielu lat. Nowa oranżeria będzie tych samych gabarytów, co palmiarnia powstała w 1882 roku. Budowę oranżerii planował już w latach 50. XIX wieku ówczesny dyrektor Ogrodu Botanicznego UJ prof. Ignacy Rafał Czerwiakowski. Brak środków finansowych nie pozwolił wówczas na realizację tej inwestycji. Ostatecznie w 1882 roku, dzięki staraniom prof. Józefa Rostafińskiego, zlecono wiedeńskiej firmie A. Mildego projekt i realizację palmiarni. Konstrukcja obiektu była żelazna, z podziałem na drobne szyby i dachem mansardowym, pomalowana prawdopodobnie w modnym wtedy kolorze czerni lub grafitu. Od strony wschodniej usytuowano część murowaną z wejściem z niewielkim tympanonem nad drzwiami.
Palmiarnia już 20 lat po wybudowaniu była w złym stanie technicznym. W dokumencie z 12 maja 1906 roku stwierdzono, iż „duże tafle szklane spadające z dachu wyrządzają znaczne szkody, raniąc i łamiąc rośliny, i przedstawiając poważne niebezpieczeństwo dla personelu ogrodniczego i publiczności zwiedzającej szklarnie”. Zmiana sytuacji nastąpiła dopiero po objęciu stanowiska dyrektora Ogrodu Botanicznego przez prof. Mariana Raciborskiego w 1912 roku. Rok później uzyskanie od władz dodatkowych funduszy pozwoliło na przeprowadzenie w szklarniach niezbędnych remontów. Znalezione fotografie wskazują, iż elementy metalowe były wtedy jasne.
Kolejną przebudowę obiektu, połączoną z jego podwyższeniem o 3-4 metry, wykonano w 1928 roku. Palmiarnia ostatecznie została natomiast rozebrana 31 marca 1969 roku, z pomocy saperów. Z pierwotnego obiektu pozostała w całości część murowana, parterowa, częściowo podpiwniczona, a także fundamenty wraz z cokołem stanowiącym pierwotnie podstawę żelaznej konstrukcji.
– W dawnej szklarni znajdowała się kolekcja palm oraz roślin tropikalnych, a wiele okazów pochodziło jeszcze z kolekcji Józefa Warszewicza, zebranej podczas wypraw do Ameryki Południowej i Środkowej. Znaczna część roślin z tej szklarni została przeniesiona do nowo wybudowanej szklarni Jubileuszowej, znajdującej się w południowej części ogrodu. Z tego względu projektowana szklarnia będzie nosić nazwę „Oranżerii Warszewicza”. Planujemy w niej odtworzyć historyczną kolekcję roślin, a także przygotować przestrzeń do celów edukacyjnych, organizacji konferencji i wydarzeń artystycznych – wyjaśniał w lipcu ubiegłego roku dr hab. Michał Węgrzyn, prof. UJ, dyrektor Ogrodu Botanicznego.
Teraz projekt odbudowy oranżerii został pozytywnie oceniony przez Departament Funduszy Europejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Projekt został pozytywnie oceniony i zakwalifikowany do finansowania przez Departament Funduszy Europejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, a Zarząd Województwa Małopolskiego podjął decyzje o dofinansowaniu w kwocie 6,7 mln złotych.
– Dziękujemy wszystkim, którzy pomogli przy wniosku projektowym, jak również wszystkim osobom oceniającym i Zarządowi Województwa Małopolskiego za uchwalenie finansowania. Ogród Botaniczny UJ w Krakowie jest najstarszym i będzie najnowocześniejszym ogrodem w Polsce – podkreślają przedstawiciele ogrodu.
