Aby wesprzeć osoby w najtrudniejszej sytuacji, w 2019 roku wprowadzono świadczenie uzupełniające, znane jako 500 plus dla seniora. To rozwiązanie skierowane jest do osób wymagających stałej opieki, które ze względu na stan zdrowia i niewielkie dochody nie są w stanie samodzielnie funkcjonować. Maksymalna wysokość świadczenia wynosi 500 zł brutto miesięcznie, a jego celem jest zapewnienie podstawowego bezpieczeństwa finansowego najbardziej potrzebującym.
Komu przysługuje 500 plus dla seniora
Świadczenie uzupełniające nie jest dostępne dla wszystkich seniora – trzeba spełnić szereg warunków. najważniejsze jest orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i jednocześnie braku możliwości samodzielnego życia. To właśnie dokument potwierdzający stan zdrowia stanowi podstawę do przyznania świadczenia.
Nie mniej istotne jest kryterium dochodowe. Pełne 500 zł brutto przysługuje osobom, które nie pobierają innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub których łączna kwota świadczeń nie przekracza 1 919,33 zł brutto miesięcznie. Seniorzy, którzy mają dochody wyższe, ale mieszczą się w przedziale od 1 919,33 zł do 2 419,33 zł, również mogą liczyć na wsparcie – jednak w niższej wysokości. ZUS wypłaca wówczas różnicę między górnym limitem a faktycznym dochodem.
Wymogi dotyczące miejsca zamieszkania i obywatelstwa
Świadczenie uzupełniające mogą otrzymać tylko osoby zamieszkujące w Polsce. Wymagane jest polskie obywatelstwo, prawo pobytu lub prawo stałego pobytu – w przypadku obywateli państw UE, EFTA i Szwajcarii. Osoby spoza tych obszarów muszą posiadać zalegalizowany pobyt w Polsce.
Istnieje także wyjątek w przypadku renty rodzinnej. ZUS nie bierze pod uwagę świadczenia wypłacanego dziecku, które stało się całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji przed ukończeniem 16. roku życia albo podczas nauki – przed ukończeniem 25 lat.
Kto nie otrzyma świadczenia
500 plus dla seniora nie przysługuje wszystkim. Wykluczone są osoby, które odbywają karę więzienia lub są tymczasowo aresztowane. Jedyny wyjątek stanowi sytuacja, w której kara wykonywana jest w systemie dozoru elektronicznego – wtedy świadczenie przez cały czas można pobierać.
Jak złożyć wniosek o świadczenie
Podstawą ubiegania się o 500 plus dla seniora jest formularz ESUN. Wniosek można złożyć osobiście w dowolnej placówce ZUS, przesłać pocztą albo elektronicznie. Do formularza należy dołączyć niezbędne dokumenty:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnego życia (jeśli ZUS nie ma go już w dokumentacji),
- aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wystawione nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku, oraz pełną dokumentację medyczną – w sytuacji braku aktualnego orzeczenia,
- dokument potwierdzający wysokość świadczeń zagranicznych, o ile senior je pobiera,
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności – w przypadku jego posiadania.
We wniosku należy również podać dane osobowe i adresowe, informacje o otrzymywanych świadczeniach oraz oświadczenie o ewentualnym pobycie w areszcie lub zakładzie karnym.
Kiedy ZUS wydaje decyzję
ZUS rozpatruje wnioski w ciągu 30 dni od wyjaśnienia wszystkich niezbędnych okoliczności. W praktyce oznacza to, iż czas ten liczony jest od momentu, gdy komplet dokumentów zostanie uzupełniony i orzeczenie lekarskie stanie się prawomocne.
Świadczenie przysługuje od miesiąca, w którym spełniono wszystkie warunki, ale nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku. Oznacza to, iż szybkie dostarczenie dokumentów może mieć bezpośredni wpływ na termin wypłaty pieniędzy.
Obowiązki seniora wobec ZUS
Osoba pobierająca świadczenie uzupełniające musi informować ZUS o każdej zmianie, która może mieć wpływ na prawo do wsparcia lub jego wysokość. Dotyczy to m.in.:
- podjęcia nowego świadczenia pieniężnego,
- wzrostu dochodów ze świadczeń już przyznanych,
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary więzienia (z wyjątkiem dozoru elektronicznego).
Niepowiadomienie ZUS o takich zmianach może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych środków.
Jak odwołać się od decyzji ZUS
Nie wszystkie wnioski kończą się decyzją pozytywną. jeżeli ZUS odmówi przyznania świadczenia, senior ma prawo do odwołania. Skargę należy wnieść do sądu okręgowego – wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych – w terminie miesiąca od doręczenia decyzji. Cała procedura jest wolna od kosztów sądowych, co daje każdemu szansę na obronę swoich praw.
Dlaczego program jest tak ważny
500 plus dla seniora to nie tylko dopłata do emerytury czy renty. To przede wszystkim realna pomoc dla osób, które w codziennym życiu zmagają się z chorobami, niepełnosprawnościami i ograniczoną samodzielnością. Dzięki dodatkowym środkom seniorzy mogą lepiej zadbać o swoje zdrowie, opłacić rachunki czy zapewnić sobie wsparcie w codziennych obowiązkach. Dla wielu rodzin świadczenie oznacza także odciążenie finansowe i większy spokój o przyszłość swoich bliskich.
