500 plus dla małżeństw. Nowy pomysł na dodatkowe pieniądze dla par

Zdjęcie: 500 plus dla małżeństw. Te pary mogą liczyć na wsparcie | foto Pixabay

To zupełnie nowe świadczenie jubileuszowe, przewidujące wypłaty od 5000 do choćby 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat. Pomysł powstał jako petycja skierowana do Senatu i dziś analizowany jest przez Komisję Petycji. Sprawa jest poważna, bo choć inicjatywa ma wymiar symboliczny, jej realizacja mogłaby kosztować budżet ponad miliard złotych rocznie.

Świadczenie jubileuszowe 500 plus dla małżeństw

Propozycja zakłada wsparcie finansowe dla par obchodzących okrągłe rocznice ślubu. „500 plus dla małżeństw" miałoby przysługiwać jubilatom z co najmniej 50-letnim stażem. To oznacza, iż złote, szmaragdowe, diamentowe czy żelazne gody mogłyby być uhonorowane nie tylko medalem i dyplomem, ale także jednorazowym przelewem.

Według założeń, wsparcie miałoby charakter symboliczny, a jego celem byłoby podziękowanie parom, które przez dekady tworzyły fundament życia rodzinnego i społecznego.

Progi wypłat od 5000 do 8000 zł

Projekt przewiduje siedem poziomów wsparcia:

• 50 lat – 5000 zł,
• 55 lat – 5500 zł,
• 60 lat – 6000 zł,
• 65 lat – 6500 zł,
• 70 lat – 7000 zł,
• 75 lat – 7500 zł,
• 80 lat – 8000 zł.

„Zdaniem wnoszącego petycję, pary o tak długim stażu małżeńskim powinni otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, otrzymywanej przez 100-latków (miesięcznie). Przy czym świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo.”

W praktyce oznacza to, iż każda kolejna okrągła rocznica dawałaby możliwość złożenia nowego wniosku i uzyskania przelewu adekwatnego do liczby wspólnie przeżytych lat.

Historia prac nad petycją

Inicjatywa została zgłoszona w styczniu 2023 roku i trafiła do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu. Początkowo spotkała się z chłodnym przyjęciem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, które wskazywało, iż w polskim systemie nie funkcjonuje podobny rodzaj wsparcia. Resort przypominał także, iż już dziś istnieją formy uhonorowania długoletnich związków – medale za długoletnie pożycie małżeńskie, przyznawane przez prezydenta.

Mimo to propozycja nie została odrzucona. W maju 2023 roku senatorowie zdecydowali o przygotowaniu wstępnego projektu ustawy, który stał się punktem odniesienia do dalszej dyskusji.

Senacka Komisja Petycji i posiedzenie z 10 czerwca

Najważniejszy etap debaty miał miejsce 10 czerwca, kiedy to Komisja Petycji analizowała przygotowany przez Biuro Legislacyjne projekt. W trakcie posiedzenia senatorowie poprosili o kolejną Ocenę Skutków Regulacji, obejmującą różne warianty programu – w tym taki, w którym świadczenie dotyczyłoby wszystkich par z co najmniej 50-letnim stażem.

Członkowie komisji zauważyli, iż realizacja tak szerokiego wariantu mogłaby kosztować budżet znacznie więcej niż 1 miliard zł rocznie. Ostatecznie ustalono, iż sprawa wróci na kolejne posiedzenia, a decyzje zapadną dopiero po przedstawieniu dokładniejszych analiz.

Zasady ubiegania się o świadczenie

Świadczenie miałoby być finansowane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Aby je otrzymać, małżonkowie musieliby złożyć formalny wniosek wraz z dokumentami potwierdzającymi staż małżeński. Najważniejszym załącznikiem byłby odpis aktu małżeństwa.

Dzięki takiemu rozwiązaniu państwo mogłoby jasno kontrolować krąg uprawnionych i skalę wydatków. Procedura miałaby być prosta – jubileusz, wniosek, weryfikacja, wypłata.

Argumenty zwolenników

Senatorowie popierający projekt podkreślają, iż to forma uznania dla osób, które przez dziesięciolecia budowały wspólne życie i stabilność rodzinną. „500 plus dla małżeństw" miałoby być sygnałem, iż państwo ceni trwałość związków, co w dobie rosnącej liczby rozwodów i spadku liczby zawieranych małżeństw może być ważnym symbolem.

Inicjator petycji zwraca uwagę, iż jednorazowa wypłata to realne wsparcie, które można przeznaczyć na organizację jubileuszu, remont mieszkania czy wydatki zdrowotne.

Głosy krytyczne i obawy o budżet

Krytycy rozwiązania ostrzegają, iż dodatkowe świadczenie to kolejne obciążenie dla państwowej kasy. Wskazują, iż miliard złotych rocznie to ogromny wydatek, który mógłby zostać przeznaczony na inne formy wsparcia seniorów, szczególnie tych w najtrudniejszej sytuacji materialnej.

Pojawia się także pytanie, czy świadczenie powinno być powszechne, czy raczej uzależnione od kryterium dochodowego. Zwolennicy odpowiadają, iż ma ono charakter jubileuszowy i symboliczny – ma doceniać staż, a nie być narzędziem polityki socjalnej.

Społeczny wymiar inicjatywy

Nowa propozycja ma wymiar nie tylko finansowy, ale także społeczny. W czasach, gdy liczba zawieranych małżeństw maleje, a rozwodów przybywa, każdy gest promujący trwałość związku ma znaczenie. Uhonorowanie par obchodzących złote czy diamentowe gody mogłoby być też inspiracją dla młodszych pokoleń.

„500 plus dla małżeństw" mogłoby więc pełnić rolę symbolicznego podziękowania, a zarazem praktycznego wsparcia dla tych, którzy wspólnie przeszli przez pół wieku życia.

Co dalej z projektem

Po posiedzeniu w czerwcu dalsze losy ustawy zależą od zaktualizowanej Oceny Skutków Regulacji. jeżeli analizy wskażą, iż program jest możliwy do realizacji, Senat zajmie się szczegółami projektu. W przeciwnym razie pomysł może trafić do szuflady.

Na dziś wiadomo jedno – świadczenie jubileuszowe w wysokości od 5000 do 8000 zł stało się przedmiotem poważnej debaty i zyskało poparcie części senatorów.