40 lat temu zmarł Jerzy Ziętek

myslpolska.info 2 godzin temu

Dzisiaj 40 rocznica śmierci Tytana Górnego Śląska generała Jerzego Ziętka.

Między innymi dlatego Klub Myśli Polskiej współorganizuje z Stow. Pokolenia i Stow. Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej sesję popularnonaukową „Generał Jerzy Ziętek – o pamięć i godność”. Spotykamy się 29 listopada 2025 roku o godzinie 13:00 w Katowicach. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Piast”, ul. Zawiszy Czarnego 8.

Jerzy Ziętek urodził się 10 czerwca 1901 roku w Szobiszowicach. Powstaniec śląski, generał brygady Wojska Polskiego, naczelnik gminy Radzionków, poseł na Sejm II RP i PRL, I wicewojewoda śląsko-dąbrowski i przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, wojewoda katowicki, zastępca przewodniczącego Rady Państwa.

W 1918 roku utworzył z kolegami tajne polskie koło uczniowskie „Filareci”, za co został usunięty ze szkoły. Działał w ruchu narodowym w Szobiszowicach. W 1920 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Tam awansowano go do stopnia podchorążego, pracował w Polskim Komitecie Plebiscytowym. W III powstaniu śląskim dowodził plutonem specjalnym (szturmowym), który bronił ludność cywilną. Został naczelnikiem gminy Radzionków, później zaś posłem na Sejm 1931-1935 (BBWR).

Po agresji Niemiec na Polskę został ewakuowany wraz z innymi urzędnikami województwa śląskiego na wschód kraju. Latem 1940 został deportowany i trafił do obozu pracy w Rybińsku nad Wołgą, zwolniony został na mocy amnestii po podpisaniu układu Sikorski-Majski. Dotarł na Kaukaz, w czerwcu 1943 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Objął stanowisko zastępcy dowódcy 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta.

Wstąpił do PPR, później PZPR. W okresie bermanowszczyzny został usunięty z PZPR w efekcie kontrowersji, jakie budziła sanacyjna przeszłość i próby tworzenia władz administracyjnych na kadrach powstańców śląskich. Był inwigilowany przez MBP ze względu na przeszłość polityczną w II Rzeczypospolitej. po październiku 1956. Po objęciu kierownictwa Milicji Obywatelskiej w Katowicach Franciszek Szlachcic przekazał teczki ze zgromadzonymi przeciwko Ziętkowi materiałami Edwardowi Gierkowi, który nakazał je spalić w całości przy świadkach. Ponownie w szeregi PZPR Jerzy Ziętek wrócił w latach 60-tych.

Poseł na Sejm Ustawodawczy (jako przedstawiciel kolejno PPR i PZPR) oraz na Sejm PRL II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji (1957–1985) z ramienia PZPR. W latach 1961–1969 przewodniczący sejmowej Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej. 2 kwietnia 1980 otwierał VIII kadencję Sejmu jako marszałek senior. Od 1949 do 1985 był wiceprezesem Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W latach 1950–1964 zastępca przewodniczącego, w latach 1964–1973 przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, w latach 1973–1975 wojewoda katowicki. W latach 1963–1980 członek Rady Państwa, a w latach 1980–1985 zastępca przewodniczącego Rady Państwa. Prezes Związku Weteranów Powstań Śląskich. 5 maja 1971, w 50. rocznicę wybuchu powstań śląskich, awansowany został do stopnia generała brygady Wojska Polskiego.

Powołał do życia Uniwersytet Śląski w Katowicach, zainicjował budowę Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, kompleksu sanatoryjno-uzdrowiskowego Zawodzie w Ustroniu, Górnośląskiego Centrum Rehabilitacji „Repty” w Tarnowskich Górach, doprowadził do wybudowania hali Spodek i dziesiątek innych wielkich inwestycji.
Generał zmarł 20 listopada 1985 w Zabrzu, jest pochowany na cmentarzu przy ulicy Francuskiej w Katowicach. Zgodnie z życzeniem na jego grobie nie ma wypisanych żadnych funkcji i tytułów. Jest tylko godło Polski.

Odznaczony między innymi: Order Budowniczych Polski Ludowej, Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Order Krzyża Grunwaldu III, Order Sztandaru Pracy I klasy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Brązowy Krzyż Zasługi (1928), Śląski Krzyż Powstańczy, Śląska Wstęga Waleczności i Zasługi I klasy, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Medal 30-lecia Polski Ludowej, Medal 40-lecia Polski Ludowej, Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, Medal Rodła, Order Czerwonego Sztandaru (Związek Radziecki), Order Czerwonego Sztandaru (Czechosłowacja).

Wymienię kilka inwestycji zrealizowanych z jego inicjatywy:

-przebudowa kompleksu Księża Góra w Radzionkowie (1929-1939)
– rozpoczyna działalność politechnika w Gliwicach (1945)
– budowa Centrum Onkologii Gliwice (1945)
– Śląskie Sanatorium dla Dzieci w Rabce (1947-1952)
– budowa Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku (1950)
– Hala Parkowa w Katowicach (1953)
– Zespół Pieśni i Tańca Śląsk (1953)
– Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne (1955)
– Pomnik Czynu Powstańczego na Górze Świętej Anny (1955)
– Stadion Śląski (1956)
– reaktywacja Śląski Instytut Naukowy (1957)
– Śląski Ogród Zoologiczny (1957)
– Telewizja Polska w Bytkowie (1957)
– Górnicze Centrum Rehabilitacji w Reptach (1958)
– budowa Osiedla 1000-lecia (1959)
– Śląskie Wesołe Miasteczko
– Katowicka Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego (1963)
– Dom Prasy w Katowicach (1963)
– Galeria Rzeźby Śląskiej (1963-1971)
– Hotel Katowice (1964)
– wielka przebudowa Katowic (1959-1966)
– Kąpielisko Fala w Chorzowie (1966)
– Kompleks Leczniczo-Szpitalny i Sanatorium Reumatologiczne w Ustroniu – Zawodziu (1967)
– Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach (1967)
– budowa kompleksów wypoczynkowych dla robotników w Jaworniku, Jaszowcu, Jarzębatej (1967)
– Uniwersytet Śląski (1968)
– Superjednostka (1967-1970)
– Wojewódzki Ośrodek Wychowania Fizycznego (1970)
– Ośrodek Rekreacyjny Dolina Trzech Stawów (1970)
– Pas Leśny GOP-u (1970)
– Biuro Wystaw Artystycznych (1971)
– Pałac Ślubów (1971)
– Hotel „Silesia” (1971)
– Siedziba Wydawnictwa „Śląsk” (1971)
– Hala Widowiskowo-Sportowa „Spodek” (1971)
– Dworzec Kolejowy w Katowicach (1965-1972)
– Kotlina Dinozaurów (1975)
– Centrum Medyczne Katowice – Ochojec (1972-1976)
– Pomnik Matki Polski w Raciborzu (1973)
– Dom Kombatanta w Lublińcu (1974-1976)
– Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie (1975)
– Rozbudowa Centrum Onkologii w Gliwicach (1975-1976)
– Pomnik Harcerzy Śląskich w Katowicach (1983)
i wiele innych.

Oprc. łj, wg, kn

Idź do oryginalnego materiału