NFOŚiGW nieprzerwalnie od 35 lat wspiera działania na rzecz środowiska, klimatu i transformacji energetycznej. Projekty za ponad 316 mld zł (w tym ze środków unijnych), 590 tys. zawartych umów, ok. 450 tys. budynków prywatnych i publicznych poddanych termomodernizacji, oszczędność prawie 11 TWh energii rocznie, 1600 zbudowanych i zmodernizowanych oczyszczalni ścieków, ponad 5 TWh energii produkowanej z OZE rocznie, niemal 21 mln ton mniej emisji CO2 rocznie – to tylko niektóre efekty długoletniej działalności Funduszu. Dziś – w ramach konferencji z okazji jubileuszu 35-lecia – przyszedł czas na podsumowania, ale i spoglądanie w przyszłość.
35 lat – wyzwania i szanse
Uroczystego otwarcia dokonał, w zastępstwie nieobecnej Pauliny Hennig-Kloski, Ministry Klimatu i Środowiska, Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. – To są 35. urodziny NFOŚiGW, więc jesteście już dojrzałą instytucją, przed wami kryzys wieku średniego, mam nadzieje iż uda się go uniknąć. – rozpoczął Bolesta. W swym wystąpieniu odniósł się do historii Funduszu, jego osiągnięć i przyszłości. Wspomniał o, być może nie wszystkim znanym, fakcie: NFOŚiGW jest jednym z “dzieci” Okrągłego Stołu. To unikatowa instytucja na skalę tamtych, ale i dzisiejszych czasów, ponieważ eksperci, politycy i przedstawiciele organizacji pozarządowych zdecydowali, iż taka instytucja jest potrzebna. Polska była wówczas bardzo zanieczyszczona i ta potrzeba działań, ponad podziałami i w szerokim gronie ludzi została dostrzeżona. Co więcej, wprowadzono zasadę zanieczyszczający płaci. – To innowacyjne osiągniecie z którego powinniśmy być dumni – skonstatował wiceminister Bolesta, wspominając pierwszy na świecie system ekokonwersji, za pomocą którego przeszło 600 mln dolarów przeznaczono w naszym kraju na ochronę środowiska. Jako osiągnięcie wskazał ogromny wkład w poprawę środowiska. Natomiast jako wyzwanie i zarazem szansę wymienił realizację celów w duchu współpracy z organizacjami pozarządowymi i samorządami.
Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes Zarządu NFOŚiGW, podczas otwarcia konferencji powiedziała iż te urodziny są istotną platformą podsumowań. – Ponad 87 mld to środki własne NFOŚiGW, które pokazują skalę wyzwań z jakimi się mierzyliśmy przez 35 lat. W NFOŚiGW mówimy iż “kupujemy efekt ekologiczny”. Mierzymy nasze działania efektami, które kupujemy za środki publiczne. Istotne jest patrzenie na każdą złotówkę którą wydatkujemy, by była wydatkowana efektywne. – zaznaczyła. Podała przy tym kilka przykładów efektów: 11 TWh zaoszczędzonej energii, 5 TWh zielonej energii, ponad 450 tys. budynków, które poddano termomodernizacji. – Dzięki naszym programom dedykowanym indywidualnym odbiorcom wsparliśmy prosumentów ponad 500 tys. instalacji fotowoltaicznych. To są tylko przykłady działań, które osiągnęliśmy, ale nie mówimy dość. – dopowiedziała.
Strategia na najbliższe lata
Cele strategiczne instytucji zmieniają się wraz z wyzwaniami, jakim należy stawić czoła. Najnowsza Strategia Działania NFOŚiGW na lata 2025-2028 opiera się na następujących filarach:
- Wizja: Lider w finansowaniu zielonej transformacji, nowoczesna i konkurencyjna organizacja odpowiadająca na potrzeby interesariuszy.
- Misja: Napędzamy zieloną transformację poprzez wsparcie efektywnych inicjatyw, które wpływają na rozwój gospodarki i są ukierunkowane na realizację interesu publicznego i środowiskowego.
- Cel strategiczny: Wspieranie transformacji niskoemisyjnej, zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości środowiska w Polsce poprzez realizację efektywnych i skutecznych inicjatyw prośrodowiskowych.
Wg prezes NFOŚiGW, w nowej strategii najważniejsze obszary do osiągniecia neutralności klimatycznej i wypełnienia wymagań UE opierają się na 4 filarach: transformacji energetycznej, ochronie powietrza, GOZ i ochronie bioróżnorodności.
– To są priorytetowe obszary, jednak w obecnej sytuacji, kiedy tak wiele wyzwań przed nami pojawia się chociażby w kontekście polityki klimatycznej i środowiskowej. To m.in. wspieranie innowacyjności, monitoringu środowiska i adaptacji do zmian klimatu. To działania ukierunkowane na ekspertyzy czy edukację ekologiczną, wciąż bardzo istotny element. – dopowiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak. By pokazać skalę działania NFOŚiGW, prezes wskazała, iż potrzeby są “znacznie większe”. Uzmysłowiła iż budżet roczny to ok. 13 mld zł, z czego ok. 80% stanowią środki na transformację energetyczną, co “pokazuje nacisk na codzienną realizację misji publicznej”.
W ramach konferencji zaplanowano panele dyskusyjne:” Nowa Strategia Działania NFOŚiGW. Plany i wyzwania w transformacji energetycznej i ochrony klimatu”, “Niskoemisyjna przyszłość. Kierunki i wyzwania transformacji energetycznej”, “Innowacje dla środowiska. Jak technologia może wspierać zrównoważony rozwój?” oraz “Przyszłość w czasie kryzysu: Jak dostosować się do zmian klimatycznych”.
Aktualne nabory
Ze wsparcia NFOŚiGW wsparcia korzystają przedsiębiorcy, samorządy, administracja państwowa, uczelnie, organizacje pozarządowe i osoby prywatne. W ostatnim czasie (31 października br.) NFOŚiGW otworzył dwa nabory wniosków dla samorządów na adaptację do zmian klimatu i wsparcie zrównoważonych systemów gospodarowania wodami opadowymi. Dofinansowanie pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027 i opiewa łącznie na kwotę 1 mld zł.
W tym samym terminie NFOŚiGW uruchomił dwa nabory wniosków na rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). O dotacje na inwestycje związane z rozwojem recyklingu odpadów i optymalizacją wykorzystania surowców mogą ubiegać się przedsiębiorcy. Finansowanie w wysokości 110 mln zł również zaplanowano z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021-2027.
Pełną listę aktualnych naborów można znaleźć tutaj.