1 miesiąc temu
I tura wyborów prezydenckim już w niedzielę, 18 maja (Fot. Wikipedia)Już w najbliższą niedzielę (18 maja) odbędzie się I tura wyborów prezydenckich. jeżeli żaden z 13 kandydatów nie otrzyma w niej więcej, niż 50 proc. głosów, ponownie do urn wyborczych pójdziemy 1 czerwca (II tura). Zarówno w pierwszej, jak i ewentualnej w drugiej turze głosować będziemy od 7.00 do 21.00. Zaprzysiężenie nowego prezydenta zaplanowano na 6 sierpnia br.
Zgodnie z art. 128 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wybory prezydenckie muszą odbyć się w dzień wolny od pracy przypadający między 75. a 100. dniem przed końcem kadencji urzędującego prezydenta (chyba iż zostanie wprowadzony stan wojenny, wyjątkowy albo klęski żywiołowej, odpowiednio przedłużający kadencję). Ponieważ druga kadencja prezydenta RP Andrzeja Dudy zakończy się 6 sierpnia br. I tura mogła zostać zarządzona na dzień wolny od pracy między 28 kwietnia, a 23 maja 2025 r.. Z powodu trwającego od września do października 2024 r. na terenie części kraju stanu klęski żywiołowej, wybory mogły zostać zarządzone najwcześniej 15 stycznia br.. Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia ostatecznie 15 stycznia 2025 zarządził wybory na 18 maja.
53 komitety, zostało 13 kandydatów
Kandydaci mieli czas na złożenie zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego do 24 marca 2025. W wymaganym terminie do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęły zawiadomienia o utworzeniu 53 komitetów wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła 44 z tych zawiadomień, pozostałe 9 zaś odrzuciła.
Kolejnym etapem było zarejestrowanie kandydatów na, czego dokonuje Państwowa Komisja Wyborcza wobec komitetów, które do 4 kwietnia 2025 dostarczyły podpisy 100 000 obywateli, popierających daną kandydaturę. Ostatecznie w tegorocznych wyborach prezydenckich będziemy wybierać spośród 13 kandydatów (11 mężczyzn i 2 kobiet). Najmłodszym kandydatem/kandydatką jest 38-letni Sławomir Mentzen, najstarszą Joanna Senyszyn (76 lat).
Graf. PKWWięcej informacji na temat poszczególnych kandydatów znajdzie TUTAJ
Co proponują kandydaci?
Łukasz Paszkiewicz, prezes Zarządu Ekantor.pl, przeanalizował najciekawsze – jego zdaniem – propozycje kandydatów ubiegających się o najwyższy urząd w państwie. Poniżej prezentujemy opinię eksperta.
W wielu debatach dominowały tematy zastępcze, które skutecznie odsuwały uwagę od kluczowych zagadnień, jak gdyby niektórzy kandydaci obawiali się zająć jednoznaczne stanowisko, by nie zniechęcić tzw. elektoratu. Niektóre pytania zawierały ukryte tezy lub sugestywne podteksty, których celem było wywołanie określonych emocji. Mimo to, udało się wychwycić kilka interesujących propozycji o charakterze ustrojowym i gospodarczym.
Jedną z nich jest koncepcja demokracji bezpośredniej, promowana przez dr. Artura Bartoszewicza, a ostatnio poparta także przez Marka Jakubiaka. Zakłada ona wprowadzenie tzw. trójkąta demokracji bezpośredniej, obejmującego: inicjatywę obywatelską, weto obywatelskie oraz referenda – bezprogowe i wiążące. Wynik referendum miałby być bezwzględnie egzekwowany: „wykonać!” – bez względu na stanowisko Sejmu czy prezydenta. Takie rozwiązanie umożliwiłoby obywatelom skuteczne forsowanie inicjatyw legislacyjnych, które w tej chwili często są blokowane na etapie sejmowym. To szczególnie istotne w kontekście wielu organizacji pozaparlamentarnych, których postulaty nie mają dziś realnych szans na realizację.
Na uwagę zasługuje także propozycja dr. Karola Nawrockiego: zerowy PIT dla rodzin wychowujących co najmniej dwoje dzieci. Każdy z rodziców uzyskałby zwolnienie z podatku dochodowego do kwoty 140 tys. zł rocznie. Inicjatywa ta, w dobie promocji postaw egoistycznych i coraz częstszego zniechęcania młodych ludzi do życia rodzinnego, stanowi istotne wsparcie dla tych, którzy decydują się na posiadanie dzieci mimo niesprzyjających uwarunkowań społeczno-ekonomicznych. Rodzice ci ponoszą bowiem nie tylko emocjonalny, ale i ogromny finansowy ciężar, wychowując przyszłych obywateli – tych, którzy w przyszłości będą tworzyć dobrobyt i utrzymywać system emerytalny.
W kontekście konieczności porzucenia tematów zastępczych, warto również odnotować propozycję Marszałka Sejmu Szymona Hołowni dotyczącą rozstrzygnięcia kwestii aborcji w formie ogólnokrajowego referendum – zgodnie z zasadami demokracji bezpośredniej.
Z kolei dr Sławomir Mentzen zaproponował wzmocnienie armii poprzez rozwój krajowej produkcji uzbrojenia i systematyczne szkolenie rezerwistów. Zapowiedział również reformę systemu ochrony zdrowia, obejmującą zniesienie monopolu Narodowego Funduszu Zdrowia i wprowadzenie konkurencyjnych funduszy ubezpieczeniowych, wzorowanych na rozwiązaniach z Niemiec i Singapuru. Obie propozycje są godne rozważenia – o ile państwo ma się zadłużać na cele obronne, to środki te powinny również wspierać polski przemysł, a nie wzmacniać gospodarki innych krajów, jak Niemcy
czy Francja. System ochrony zdrowia – dawniej nazywany „służbą zdrowia” – wymaga gruntownych reform. w tej chwili przypomina on nieszczelne wiadro. Potrzebne są jednak działania rozważne, by nie pozostać w końcu choćby bez tego wiadra – przeciwnie, należy je wzmocnić, by wreszcie zaczęło spełniać swoją rolę.
Do problemów ochrony zdrowia nawiązał również redaktor Krzysztof Stanowski, poruszając bolesny temat zbiórek na leczenie chorych dzieci. Swoimi wypowiedziami – mam nadzieję – zawstydził polityków i zapoczątkuje realne zmiany. Stanowski, jako osoba spoza świata polityki, odegrał w tej kampanii istotną rolę – z dystansu obnażył patologie i wskazał obszary wymagające pilnej interwencji.
Warto pochwalić Adriana Zandberga za program budowy ośmiu bloków jądrowych. Jednocześnie postulowałbym, by do czasu ich uruchomienia, nie rezygnować z energetyki węglowej – dla bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Marek Woch opowiedział się za utrzymaniem polskiej waluty narodowej – złotego. Podobne stanowisko zajęli: Karol Nawrocki, Marek Jakubiak, Artur Bartoszewicz, Sławomir Mentzen i Grzegorz Braun. Ja również uważam, iż rezygnacja ze złotego byłaby w tej chwili sprzeczna z interesem narodowym i nie służyłaby naszej gospodarce.
Wśród postulatów Grzegorza Brauna warto wyróżnić zdecydowane odrzucenie unijnych regulacji klimatycznych – tzw. Europejskiego Zielonego Ładu. Krytycznie wypowiedział się o nim również Artur Bartoszewicz, powołując się na opinię prof. Ryszarda Piotrowskiego, który wskazał, iż wiele zapisów Zielonego Ładu jest niezgodnych z Konstytucją RP.
Na zakończenie warto przywołać słowa lidera sondaży, Rafała Trzaskowskiego, który podczas jednej z debat przypomniał, iż polityk powinien być uczciwy, prawdomówny i wiarygodny. Trudno się z tym nie zgodzić – rzeczywiście, jest nad czym pracować.
Co mówią sondaże?
W ostatnim sondażu CBOS, opublikowanym w czwartek, zwyciężył Rafał Trzaskowski (32,7 proc. głosów) przed Karolem Nawrockim (27,5 proc.) i Sławomirem Mentzenem (13,7 proc.).
Na kolejnych miejscach uplasowali się: Szymon Hołownia (6,2 proc.), Adrian Zandberg (5,7 proc.), Magdalena Biejat (4,9 proc.), Grzegorz Braun (4,4 proc.), Joanna Senyszyn (1,6 proc.) i Marek Jakubiak (1,5 proc.). Pozostali kandydaci nie przekroczyli 1 proc. poparcia. Przewidywana frekwencja w I turze wyborów wynosi 66,9 proc.
Prognoza została przygotowana na podstawie dwóch niezależnych badań metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo oraz wywiadów internetowych na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1001) w dniach 12-13 maja oraz w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski wylosowanej z rejestru PESEL liczącej 1080 osób, w dniach 5-14 maja.
Kto i jak może głosować?
- osoba, która najpóźniej w dniu głosowania kończysz 18 lat
- jesteś wpisany do rejestru wyborców
- nie jesteś pozbawiony praw wyborczych orzeczeniem sądu
- nie jesteś ubezwłasnowolniony
By otrzymać karty do głosowania, należy udać się do komisji wyborczej z dokumentem ze zdjęciem, umożliwiającym potwierdzenie twojej tożsamości. Może to być np. dowód osobisty, paszport, e-dowód w aplikacji mObywatel. o ile w dniu wyborów będziesz przebywać w szpitalu, sanatorium, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, będziesz mógł w nim zagłosować. Dyrektor danej jednostki powiadomi Cię, iż zostałeś wpisany do spisu wyborców sporządzonego dla obwodu głosowania utworzonego w takim miejscu.
Cisza wyborcza. Co grozi za jej złamanie?
Cisza wyborcza rozpocznie się na 24 godziny przed dniem głosowania – o północy w nocy z piątku na sobotę i potrwa do jego zakończenia. W tym czasie nie można prowadzić agitacji wyborczej, nie wolno zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień, rozpowszechniać materiałów wyborczych. Dotyczy to również internetu.
Przebywając w lokalu wyborczym zabrania się również m. in. eksponowania napisów, znaków oraz symboli kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi. Za złamanie zakazu agitacji grozi kara grzywny.
Państwowa Komisja Wyborcza przypomina, iż naruszenie zakazu prowadzenia agitacji wyborczej w okresie ciszy wyborczej to wykroczenie, a naruszenie zakazu podawania do publicznej wiadomości wyników sondaży, zachowań wyborczych i przewidywanych wyników wyborów – przestępstwo. Państwowa Komisja Wyborcza nie zajmuje się oceną, czy w danym przypadku doszło do naruszenia zakazów prowadzenia agitacji wyborczej. Należy to do organów ścigania i sądów.
W czasie ciszy wyborczej nie wolno upubliczniać wyników sondaży wyborczych. Za złamanie zakazu grozi kara grzywny od pięciuset tysięcy do miliona złotych.
Materiały wyborcze zamieszczone przed zakończeniem kampanii wyborczej nie muszą być usuwane z przestrzeni publicznej na czas ciszy wyborczej. Nie wolno ich modyfikować ani przemieszczać, ponieważ może to zostać uznane za czynne prowadzenie agitacji wyborczej.
Autobusem za darmo na wybory
18 maja, czyli w dniu wyborów z rzeszowskiej komunikacji publicznej będzie można korzystać bezpłatnie. Bezpłatna komunikacja w dniu wyborów jest efektem uchwały, którą w 2024 roku przyjęła Rada Miasta Rzeszowa. Na mocy tej uchwały w najbliższą niedzielę z rzeszowskiej komunikacji będzie można korzystać bez konieczności zakupu biletu. Celem wprowadzenia takich przejazdów jest umożliwienie każdemu zainteresowanemu dotarcia do lokalu wyborczego.
